Bez względu na to, czy jesteś aktywnym sportowcem i chcesz uporządkować swoją wiedzę, czy aspirującym trenerem lekkoatletyki, który chce zdobyć udokumentowane uprawnienia – Kurs Trenera Lekkoatletyki pozwoli Ci zdobyć niezbędną wiedzę z wielu różnych aspektów. Jednym z zagadnień znajdujących się w programie jest dług tlenowy. W tym artykule przyjrzymy się temu zjawisku nieco bliżej.
Co to jest dług tlenowy?
U lekkoatletów, a w szczególności u biegaczy krótkodystansowych pokonujących bardzo często drogę od startu do mety na jednym wdechu, zwiększa się dług tlenowy. Tak nazywa się czasowy deficyt tlenu w mięśniach, który powstaje w sytuacjach, gdy zapotrzebowanie na energię jest większe niż wydajność tlenowych procesów metabolicznych.
Trochę biologii, czyli zjawisko długu tlenowego
Zjawisko długu tlenowego polega w dużym uproszczeniu na tym, że tlen jest w komórkach zużywany dużo szybciej niż może być pobierany. W takiej sytuacji kwas pirogronowy odpowiedzialny za utrzymanie wysokiego stężenia glikogenu przestaje się dalej utleniać, w wyniku czego przekształca się w kwas mlekowy powodujący zmęczenie mięśni.
CHCESZ ZDOBYĆ PRZYGOTOWANIE DO PRACY JAKO TRENER LEKKOATLETYKI? ZAPISZ SIĘ NA KURS
W jaki sposób „spłacany” jest dług tlenowy w mięśniach?
Dług tlenowy w mięśniach jest „spłacany” poprzez szybszy pobór tlenu. Kwas mlekowy przenika do krwi i trafia do wątroby, a tam przekształca się w glukozę, która z powrotem trafia do mięśni. Zjawisko długu tlenowego występuje w chwili zagrożenia dla organizmu, a także przy bardzo dużym wysiłku, np. w trakcie startów w różnych dyscyplinach.
Dług tlenowy – bieganie
Organizm pracuje w taki sposób przede wszystkim podczas krótkiego, ale bardzo obciążającego wysiłku. Jeśli chodzi o dług tlenowy, bieganie na krótkich dystansach jest tego świetnym przykładem, ponieważ w takich warunkach ludzkie ciało nie jest w stanie uruchomić układów odpowiedzialnych za transportowanie tlenu do tkanek. Niemal wszystkie biegi odbywają się na bezdechu, co powoduje maksymalne wykorzystanie energii anaerobowej.
Wynik długu? Zakwasy, czyli co to jest kwas mlekowy
W przypadku wystąpienia długu tlenowego energia niezbędna do pracy mięśni jest pozyskiwana na drodze tzw. glikozy beztlenowej. Oprócz wysokoenergetycznych związków, w tym czasie powstaje również kwas mlekowy. Jest to mleczan gromadzący się przede wszystkim w mięśniach i przedostaje się do krwioobiegu. Przyczynia się on do zakwaszenia i zahamowania aktywności układów enzymatycznych, które kontrolują skurcze mięśni. W konsekwencji dochodzi do zmęczenia i niezdolności mięśni do dalszej pracy.
Efekt EPOC – co to takiego?
Zwiększona konsumpcja tlenu w wyniku intensywnego treningu ma nawet swoją nazwę – EPOC (z ang. Excess Post-excercise Oxygen Consumption) to również pewnego rodzaju jednostka tego, jak duży wysiłek ponosisz na treningu i jak długo będziesz wracać do pełni sił. Wyraża się ją w ml tlenu na 1 kilogram wagi.
Czy warto wywoływać dług tlenowy? Zalety i wady
Efekt EPOC jest wykorzystywany przez osoby, które chcą zrzucić zbędne kilogramy, ponieważ w wyniku intensywnego wysiłku utrzymuje się on również w fazie regeneracji, a jego wpływ na metabolizm może wynieść nawet kilka dni. Dlatego może okazać się skuteczny dla osób, które chcą zredukować swoją masę ciała.
Dodatkowym atutem intensywnych treningów doprowadzających do długu tlenowego jest skuteczne wzmocnienie mięśni. Dzieje się tak ze względu na uszkodzenie receptorów, które mają wpływ na przepływ jonów wapnia. Zamiast wysyłać sygnał mięśniom do kurczenia się, pozostają w komórce zwiększając wytrzymałość, aby zachować gotowość do następnego powtórzenia.
Do wad zaliczyć można:
- zwiększone ryzyko zmęczenia – dług tlenowy prowadzi do szybszego uczucia zmęczenia, ponieważ organizm musi ciężej pracować, aby spłacić niedobór tlenu,
- dłuższa regeneracja – spłacanie długu tlenowego jest procesem czasochłonnym, dlatego po tak intensywnym treningu, wymagana jest dłuższa przerwa niż w przypadku mniej obciążających treningów,
- zwiększone obciążenie układu krwionośnego – często występujący dług tlenowy może zwiększać obciążenie układu krwionośnego, w tym serca
Zapisz się na Kurs Trenera Klasy II – Lekkoatletyka i dowiedz się więcej
Jak widać, dług tlenowy to zjawisko, które odgrywa niezwykle ważną rolę w kontekście treningu i startu w zawodach lekkoatletycznych. Aby zdobyć kompleksową wiedzę na temat metodyki nauczania w dyscyplinach biegowych i kształtowania cech motorycznych w treningu lekkoatletycznym i zdobyć uprawnienia do pracy jako trener, zapisz się na „Kurs Trenera Klasy II – Lekkoatletyka„.
Na kurs mogą zapisać się osoby, które posiadają kwalifikacje instruktora lekkoatletyki. Jeśli ich nie posiadasz, możesz je zdobyć zapisując się na Kurs Instruktora Lekkoatletyki.
