Agresywne zachowania u dzieci oraz młodzieży to dość częste zjawisko, z którym mierzą się zarówno rodzice, jak również nauczyciele i opiekunowie. Popularną metodą na okiełznanie zachowania najmłodszych jest aktywność fizyczna. Zapisanie dziecka na zajęcia sportowe nie eliminuje jednak problemu agresji, z którą często musisz mierzyć się często jako trener. W tym artykule przyjrzymy się, jak zapanować nad agresją u dzieci podczas treningu. Zobacz, na co zwrócić uwagę.
W jaki sposób objawia się agresja u dzieci?
Z przejawami agresji można spotkać się praktycznie wszędzie – niezależnie od miejsca oraz środowiska. Biorąc pod uwagę specyficzny okres rozwoju, to jednak opiekunowie dzieci i młodzieży w wieku szkolnym mogą być najczęściej świadkami niepożądanych zachowań. Takie sytuacje często zdarzają się również na treningach.
Agresja fizyczna i słowna
Jako trener musisz zwrócić uwagę na to, że agresja u dzieci może mieć wiele różnych form. Badacze podzielili to zjawisko na agresję fizyczną i słowną, a także na agresję czynną i bierną. Agresja fizyczna to przede wszystkim:
- bicie,
- kopanie,
- popychane,
- niszczenie własności innych lub ośrodka treningowego.
Przejawem agresji jest jednak nie tylko kontakt fizyczny. Dzieci mogą zachowywać się agresywnie, wypowiadając obraźliwe słowa, przezywać innych czy wyśmiewać się w grupie. Jest to zauważalne na zajęciach w przypadku, gdy jedno z dzieci radzi sobie na treningach dużo gorzej od pozostałych. Bywa czasami, że agresywnie dzieci zachowują się w stosunku do najlepszego zawodnika – może być to przejaw zazdrości.
Agresja czynna i bierna
Prowadząc zajęcia sportowe z dziećmi możesz być świadkiem nie tylko czynnej agresji w stosunku do innych. Twoi podopieczni mogą Cię ignorować, świadomie denerwować, a także przychodzić na zajęcia z naburmuszoną miną i nie odzywać się. To przejawy agresji biernej, na którą również należy odpowiednio reagować.
Agresja w sporcie – jak reagować podczas zajęć?
Trening wśród rówieśników to dla dzieci i młodzieży bardzo specyficzne zajęcia, na których muszą dostosować się do Twoich poleceń, a także rywalizować z innymi. Takie sytuacje mogą generować wiele nieprzyjemnych sytuacji. Agresja w sportowych zajęciach nie jest pożądana i może przeszkadzać zarówno Tobie w prowadzeniu zajęć, jak również pozostałym uczestnikom w treningu.
Jak reagować na agresję słowną?
Na treningach sportowych dzieci bardzo często kierują do siebie obraźliwe słowa lub wyśmiewają się z innych. Istnieje kilka sposób na to, jak reagować na agresję słowną. Warto zastosować 3 proste kroki:
- Od razu interweniuj – po pierwsze musisz od razu zareagować na negatywne zachowanie, jednak zachowując spokój i neutralny ton głosu, aby nie nasilać sytuacji. Należy wyjaśnić dziecku, co zrobiło źle i dlaczego nie akceptujesz takiego zachowania.
- Wysłuchaj dziecka – dzieci zachowują się agresywnie z wielu różnych powodów, dlatego warto porozmawiać z dzieckiem i wysłuchać, co jest źródłem jego frustracji. Dziecko zauważy wówczas, że jesteś w stanie zrozumieć jego perspektywę i pomóc mu złagodzić występujące napięcie.
- Rozwiązuj problem – rozmowa dostarczy Ci wielu informacji na temat problemu, a Twoim zadaniem jest pracować nad jego rozwiązaniem.
Warto zaznaczyć, że powyższe kroki należy podjąć nie tylko na samych zajęciach. Jako trener musisz dawać dobry przykład podopiecznym również poza salą sportową i reagować, gdy zauważysz agresywne zachowanie. Gdy tego nie zrobisz, problem może eskalować na zajęciach.
Problemy z agresją – jak im zapobiegać?
Istnieje jednak kilka sprawdzonych sposobów na to, jak można znacznie zniwelować problemy z agresją. W tym celu możesz:
- ustalić jasne zasady – poinformuj podopiecznych o tym, jak powinni się zachowywać na zajęciach i jakie są konsekwencje łamania zasad,
- budować poczucie wspólnoty – na zajęciach warto sporą liczbę zadań wykonywać w grupach i to w taki sposób, aby zintegrować ze sobą podopiecznych,
- wzmacniać pozytywne zachowania – skuteczne może okazać się nagradzanie pozytywnych postaw oraz zachowań,
- promować komunikację – warto od początku zacząć współpracę z podopiecznymi w oparciu o otwartą i szczerą komunikację – pozwól podopiecznym wyrażać ich frustrację czy niezadowolenie w kontrolowany sposób.
Jak nie dać się prowokować?
Nie zawsze Twoi podopieczni będą przejawiać agresywne zachowania w sposób naturalny – np. poprzez złość i frustrację na siebie, specyfikę zajęć treningowych czy na swoją bezradność. Czasami mogą prowokować sytuacje, które mogą wyprowadzić Cię z równowagi. Bardzo ważne jest wówczas:
- zachowanie spokoju i kontrolowanej postawy – warto w tym celu praktykować techniki relaksacyjne, jak np. głębokie oddychanie; Twoja reakcja ma ogromny wpływ na dalszy przebieg sytuacji,
- profesjonalne zdystansowanie się – nie traktuj każdej agresywnej sytuacji w sposób emocjonalny i osobisty; zrozum, ze takie zachowanie wynika z frustracji bądź innych emocji, dlatego skoncentruj się na rozwiązaniu problemu, a nie na samym konflikcie,
- zastosowanie tzw. taktyki przerwy – kiedy sytuacja staje się napięta, warto celowo zastosować przerwę, która pozwoli obydwu stronom ochłonąć.
Zapisz się na kurs i zdobądź kompleksową wiedzę na temat kompetencji trenerskich
Jak widać, zapanowanie nad agresją na zajęciach sportowych nie jest prostym zadaniem. Odpowiednie zarządzanie grupą wymaga od Ciebie jako trenera lub instruktora odpowiednich kompetencji. Jeśli chcesz zdobyć niezwykle przydatną wiedzę, która pozwoli Ci się rozwinąć jako trenerowi lub instruktorowi, a także poszerzyć uprawnienia o nauczanie kolejnej dziedziny, zapisz się na Kurs Coachingu.
W trakcie nauki poznasz takie aspekty, jak np. komunikacja interpersonalna i mowa ciała, sposoby zarządzania czasem, a także wiele innych zagadnień, które pozwolą Ci w odpowiedni sposób reagować na agresję wśród podopiecznych.
